Cittaslow, hızlı şehir hayatı ve akabinde hızlı yaşamanın karşısında, hayatın daha sakin, yavaşça yaşanarak tadının çıkarabileceğidir. İtalyanca "citta" ve İngilizce "slow" sözcüklerinin bir araya gelmesi ile oluşturulan bu terim, Türkçeye "sakin şehir" olarak geçiyor. "Yavaş şehir" gibi isimler ile de anılan Cittaslow, aslında 1990'ların sonundan itibaren kullanılmaya başlanmıştı. Merkezi İtalya'da olan Cittaslow, "slow food" hareketinden aldığı ilhamla bugüne kadar geldi. Peki gerçekten de Cittaslow nedir ve Türkiye'nin sakin şehirleri, yavaş şehirleri hangileri? İçeriğimizi okuyarak tüm sorularınıza yanıt alabilir, sakin şehirlere doğru yola çıkabilirsiniz.
Cittaslow Nedir?
Cittaslow nedir ya da Türkçesiyle sakin şehir nedir diye bakıldığında: Giderek hızını artan kentlere karşı yavaş yaşamayı esas alan şehirlerdir. Bu kavrama göre; aşırı kentleşme ile beraber gelen hızlı tüketim, koşturmaca, hızlı iş yaşamı gibi durumlar, hayatı keyifli şekilde yaşamaya engel oluyor. Böylesi kentleri günümüzde insanların yalnızca tüketim için yaşadıkları kentler olarak tarifleyen Cittaslow felsefesi, bunun karşıtı olan yavaşlığı, yavaş yaşamayı öne çıkarıyor. Tarihçesi 1999'a kadar götürülebilen Cittaslow, esasında "slow food" hareketinden ilham alarak ortaya çıkmıştır. 1999 yılında İtalya'nın Greve in Chianti kentinde kurulan Cittaslow Birliği, pek çok kentin de üye olabildiği bir birlik. Bunun içinse nüfusun 50,000'in altında olması gerekiyor. Yaşamın hızlanması ile beraber gidilecek yerlere çabucak varma telaşı, daha hızlı yemek yemek, daha seri şekilde alışveriş yapmak trafiği, hava kirliliğini, aşırı tüketimi ve çeşitli psikolojik sorunları da ortaya çıkarabiliyor. Cittaslow felsefesi de anlamda, yaşamın zevk alınacak hızda yaşanmasını savunuyor ve bu ölçüde yavaşlamaya odaklanıyor. Bu tanıma uyan dünyada pek çok kent olduğu gibi Türkiye de sakin şehirler noktasında oldukça ünlü.
Bir Yerleşim Yerinin Cittaslow Olması İçin Gerekenler
Cittaslow şehirleri, belirli kriter ve şartları karşıladığı için bu unvana sahip. Peki bu kriter ve şartlar neler?
•Altyapı politikaları: Bisiklet yolları, bisiklet park yerleri, alternatif ulaşım yollarının olması gerekiyor. Engellilere yönelik mimari engellerin kaldırılması, sağlık hizmetlerine ulaşılabilirlik, dik yokuşlarda yürüyen merdivenler gibi altyapı kriterlerinin de karşılanması gerekiyor
.•Çevre politikaları: Hava temizliğinin yasa tarafından belirtilen parametrelerde olması, su temizliğinin yasa tarafından belirtilen parametrelerde olması, kentsel katı atıkların ayrıştırılarak toplanması, görsel kirliliğin ve trafik gürültüsünün azaltılması gibi şartlar aranıyor.
•Özetle bir yerleşim yerinin Cittaslow olabilmesi için toplamda 7 ayrı kategorideki politikaların karşılanması gerekiyor.
Diğer 5 kategori ise şu şekilde: Kentsel yaşam kalitesi politikaları, tarımsal, turistik, esnaf ve sanatkarlara ilişkin politikalar, sosyal uyum, ortaklıklar ve son olarak misafirperverlik, farkındalık ve eğitim için planlar.
Türkiye'nin Sakin Şehirleri Hangileri?
Cittaslow Türkiye çapında da pek çok kent tarafından kazanılmış bir unvan. Cittaslow Türkiye şehirleri içerisinde yurdun dört bir yanından örnekler var. Bunlar: Ahlat, Akyaka, Eğirdir, Gerze, Gökçeada, Göğnük, Güdül, Halfeti, Köyceğiz, Mudurnu, Perşembe, Seferihisar, Şavşat, Taraklı, Uzundere, Vize, Yalvaç ve Yenipazar. Bunlar tabii ki farklı pek çok şehrin ilçeleri. Türkçeye "sakin şehir" ya da "yavaş şehir" olarak tercüme edildiği için listeleme de bu başlıkla yapılıyor. Şimdi bu listede yer alan bölgelere kısaca bir bakalım. Dilerseniz, Kiralama Noktaları sayfamızdan sakin şehirlere yakın lokasyonlardan araç kiralayabilir ve seyahate çıkabilirsiniz.
Türkiye'nin Sakin Şehirlerinin Özellikleri
Türkiye'de Cittaslow Seferihisar, Ahlat, Eğirdir, Şavşat gibi yurdun pek çok kentindeki şehrin ilçesi tarafından kazanılmış bir unvan. Bunlara kısaca bakmak gerekirse:
•Ahlat: Ahlat Doğu Anadolu Bölgesi’nin, Yukarı Murat – Van Bölümü'nde, Süphan ve Nemrut Dağları arasında bulunan plato üzerinde kurulmuş, Bitlis iline bağlı bir ilçedir.
•Akyaka: Akyaka, Muğla'nın Ula ilçesine bağlıdır. Plajı ve Azmak Deresi meşhurdur.•Eğirdir: Isparta iline bağlı olan Eğirdir, Eğirdir Gölü kıyısında bir ilçedir.
•Gökçeada: Eski adı "İmroz" olan Gökçeada, Çanakkale'nin bir ilçesi ve Türkiye'nin en büyük adasıdır.
•Gerze: Sinop iline bağlı Gerze ilçesi, Cittaslow unvanını 2017 yılında almıştır.•Göynük: Bolu'nun şirin mi şirin ilçesi Göynük, yüksek tepeler arasında kurulmuş, akarsuların geçtiği vadilerde bulunan bir yerdir.
•Güdül: Başkent Ankara'nın en küçük ilçelerinden Güdül, şehrin kuzeybatısında yer alıyor.
•Halfeti: Şanlıurfa'ya bağlı olan Halfeti, birçok medeniyete ev sahipliği yapmış, bugün adeta "saklı cennet" olarak da tanınan bir ilçe.
•Köyceğiz: Muğla'ya bağlı olan Köyceğiz, adını aldığı Köyceğiz Gölü'nün kenarına kurulmuştur.
•Mudurnu: Mudurnu, Bolu'nun bir ilçesidir ve eski Türk evleri açısından da önemli yere sahiptir.
•Perşembe: Ordu'ya bağlı Perşembe ilçesi, bitki örtüsü bakımından da hayli zengin.
•Şavşat: Artvin'in ilçesi olan Şavşat, Karagöl'den Satlel Kalesi'ne kadar pek çok doğal ve tarihî güzelliklere sahip.
•Seferihisar: İzmir'in güneyinde yer alan Seferihisar, çok eski yerleşim yerlerine ev sahipliği yapması ile de tarihsel öneme sahip.
•Uzundere: Uzundere, Erzurum iline bağlı olup Türkiye’nin 11. Cittaslow kentidir.
•Vize: Kırklareli'nin doğusunda bulunan Vize ilçesi, İstanbul'a yaklaşık 1.5 saatlik mesafededir.
•Yalvaç: Isparta'ya bağlı bu sevimli ilçe, tarih öncesi çağlardan bu yana çeşitli medeniyetlere ev sahipliği yapmıştır.
•Yenipazar: Aydın'a bağlı Yenipazar, İzmir-Denizli Devlet Karayolu'ndan (D 320) 8 km içeride bulunduğundan göç almamış ve bu sayede Aydın kültürünü korumuştur.
Dünyadaki Cittaslow Şehirler
Dünyanın farklı pek çok ülkesinde de Cittaslow unvanını kazanmış bölgeler mevcut. Bunlardan bazıları şu şekilde: Kristinestad (Finlandiya), Clonakilty (İrlanda), Silly (Belçika), Greve in Chianti (İtalya), Svendborg (Danimarka)
