Şarj dinamosu, bir aracın aküsünü devamlı olarak şarj eder ve aracın seyir halindeyken şarjının bitme riskini ortadan kaldıran bir parçadır. Alternatör olarak da bilinen şarj dinamosu, bir nevi araçta jeneratör işlevini üstlenir ve aküyü doldurmakla birlikte aracın diğer bileşenlerine de elektrik gücü aktarılması rolünü oynar. Bu şekilde araç motorundan gelen hareket enerjisini elektrik enerjisine dönüştürür. Şarj dinamosu nedir, ne işe yarar ve şarj dinamosu bozulursa ne olur, detaylar bu yazımızda.
Şarj Dinamosu Nedir?
Araç motoruna bağlı olan şarj dinamosu, hareket enerjisini elektrik enerjisine dönüştürme görevi üstlenen bir jeneratördür. Şarj dinamosu diğer adı alternatördür ve motorun dönen kuvvetinden aldığı hareket ile çalışır. Oto şarj dinamosu, bir nevi tersine çalışan elektrik motoru olarak da görülebilir. Bu alet, aracın elektrik ihtiyacını karşılamakla kalmaz, aynı zamanda aracın aküsü azaldığında ya da bittiğinde aküyü de şarj etmekle yükümlüdür. Buna benzer bir şekilde başka bir araca takviye yapılması gerektiğinde diğer aracın aküsünün de şarj olmasını sağlar.
Şarj Dinamosu Ne İşe Yarar?
Oto parçalarıyla yakından ilgilenenlerin bu konuyla ilgili en çok merak ettiği soruların başında şarj dinamosu nasıl çalışır gelir. Şarj dinamosu, akünün şarj edilmesini sağladığı için aslında aracın en temel ve zaruri parçaları arasında yer alır. Bildiğimiz üzere akünün temel görevi, marş motorunu devreye sokarak marş dinamosu üzerinden aracın çalışabilmesi için gerekli elektriği karşılamaktır. Bununla birlikte araç çalıştıktan sonra elektrik sistemlerine aktarılacak olan elektrik akışının üretimini yapan parça da şarj dinamosu olarak bilinir. Bir aracın elektrik sisteminin ve dolayısıyla da aküsünün sorunsuz bir biçimde çalışması için problemsiz ve kusursuz bir biçimde çalışan bir şarj dinamosu olması gerekir. Bu aletin çıkışı doğru akımdır ve palangası dönmeye başladığında alternatif akım manyetik alandan geçerek bir elektrik akımı oluşturmuş olur. Bu akım ardından doğrultucuya doğru gönderilir. Şarj dinamosu, gücünü V kayışı üzerinden araç motorundan alır ve araçta elektrik desteği ile çalışan tüm parçaları besler. Bir otomobilin motor bölmesinde yer alan bir oto elektrik parçası olan şarj dinamosunun temel görevleri arasında aküyü şarj etmek, araçtaki tüm elektrik sistemini devreye sokarak çalıştırmak ve diğer elektrikli cihazları beslemek gibi görevler yer alır. Bu cihaz aynı zamanda manyetik bir alan içerisinde dönen bir bobin tarafından oluşturulan bir elektrik akımı yaratır ve araç aküsünün pozitif kutbuna bağlanarak akünün devamlı ve daimi olarak şarj edilmesine destek olur.
Şarj Dinamosu Parçaları Nelerdir?
Şarj dinamosu, aracın aküsünün voltajını koruma konusunda da kritik bir rol üstlenir. Jeneratörün çalışma sistemine benzer bir prensiple çalışan şarj dinamosu, sürekli olarak enerji aktarımı gerçekleştirir ve bu aktarımın sorunsuz bir biçimde meydana gelmesi için bazı belli başlı parçalara ihtiyaç duyulur. Elektromıknatıs, stator ve şarj dinamosu motoru, bu parçaların başlıca olanlarıdır. Buna ek olarak şarj dinamosu üzerinde bulunan krank, tekerekli yapısından ötürü motordan aldığı hareket enerjisini elektrik enerjisine çevirir. Aynı şekilde şarj dinamosu motordan enerji temin edebilmek için bir şarj dinamosu kayışı kullanır, bu da şarj dinamosu parçaları arasında yer alan bir diğer elementtir.
Şarj Dinamosu Arızaları Nelerdir?
Aracın şarj dinamosunun arızalanmasının en sık sebepleri arasında şarj dinamosu kömürü yer alır. Eğer şarj dinamosu kömürü yetersiz seviyelerdeyse, bu kömürlerin bir an önce değiştirilmesi gerekir, aksi takdirde bu durum aracın aküsünün bitmesine ve aracın çalışmamasına neden olabilir. Zaman içerisinde aşınan ve tükenen şarj dinamosu kömürleri, şarj dinamosunun kendisinin de bozulmasına sebebiyet verebilir. Şarj dinamosu arızalarının meydana gelmesine neden olan bir diğer etmen de rulman arızasıdır. Rulman arızası, motordan gelen hareket enerjisi ile çalışan bir şarj dinamosunun zaruri elementleri arasında yer alan rulman ömrünün tükenmesiyle meydana gelir. Bu gibi durumlarda ortaya alışılagelmişin dışında sesler çıkar ve şarj dinamosunun bir an önce sökülüp rulmanın yeni bir parça ile değiştirilmesi icap eder. Şarj dinamosunun temel çalışma prensibini bozabilecek bir diğer arıza türü de cihazın ürettiği elektriğin voltajını sabitleme görevi gören konjektörün arızalanmasıdır. Bu gibi durumlarda aracın farları ya da aracın içinde bulunan diğer ışıklar aniden sönüp yanmaya başlayabilir. Bu ve bunun gibi herhangi bir şarj dinamosu arızası ile karşı karşıya kaldığınız durumlarda aracınızı hemen bir yetkili servise götürmeli ve daha büyük sorunların oluşmaması adına aracınızın şarj dinamosunu en kısa sürede tamir ettirmelisiniz.
Şarj Dinamosu Arızaları Belirtileri Nelerdir?
- Araç akü voltajı düşükse,
- Araç şarj ışığı yanıyorsa,
- Aracınızın far aydınlatması normalde zayıfsa,
- Araçtan yanık kokuları yükseliyorsa,
- Aracın içindeki ya da dışındaki elektrik bileşenleri düzgün çalışmıyorsa,
- Kayışlar normalden daha fazla geriliyorsa,
- Kayışlardan ses geliyorsa, aracınızda bir şarj dinamosu arızası söz konusu olabilir.
