Tesla'dan Renault'a, Peugeot'dan BMW'ye çeşit çeşit araç, tüm dünyayı kasıp kavuran elektrik teknolojisini kullanıyor. Hal böyle olunca bu araçların nasıl çalıştığı büyük bir merak konusu. Yazımızı okuyarak elektrikli araba nasıl çalışır, hibrit ve elektrikli araç arasındaki en temel farklar nelerdir, detaylıca öğrenebilirsiniz. Hazırsanız elektrikli araçların tanımlamasıyla yazımıza başlayalım!
Elektrikli Araç Ne Demek?
Elektrikli otomobil nasıl çalışır, sorusuna yanıt aradığımı bu yazıda ilk konuyu elektrikli araçların tanımına ayırdık. Bildiğiniz üzere dünya genelinde sayısız otomotiv devi mevcut. Tüm bu şirketler hem çevreye duyarlı hem de insana en büyük faydayı sağlayacak araçlar üretmek için birbiriyle yarışıyor. Bu zamana dek yollarda hep petrol ile beslenen araçları görürken son yıllarda elektrikle çalışan araçları da artarak büyüyen sayıda trafikte görür olduk. Elektrikli araçlar, yalnızca elektrik enerjisi kullanarak hareket eden taşıtlardır. Bu taşıtlar, geleneksel içten yanmalı motorlara sahip araçların aksine, elektrik motorları tarafından tahrik edilir ve genellikle elektrik bataryaları veya diğer yenilenebilir enerji kaynaklarından güç alır. Bu özellikleri ile de elektrikli araçlar, çevre dostu ve sürdürülebilir bir ulaşım seçeneği sunar. Geleneksel içten yanmalı motorlu araçlara kıyasla daha az sera gazı emisyonu ürettikleri ve fosil yakıtlara olan bağımlılığı azalttıkları için de hava kirliliğini ve çevresel etkileri azaltırlar. Aşağıda elektrikli araçların sınıflandırılmasını görebilirsiniz.
- Hibrit Elektrikli Araçlar (HEVs): Hem bir içten yanmalı motor hem de bir elektrik motoruna sahip olan araçlardır. Ancak HEV'ler genellikle sadece frenleme sırasında elektrik üreten küçük bir bataryaya sahiptir ve bu nedenle sadece kısa mesafelerde ve belli hızlarda elektrikle çalışabilir.
- Plug-in Hibrit Elektrikli Araçlar (PHEVs): Hem bir içten yanmalı motor hem de bir elektrik motoruna sahip olan araçlardır. PHEV'ler, elektrikli sürüş menzili bitinceye kadar elektrikle çalışır, ardından içten yanmalı motor devreye girer.
- Tamamen Elektrikli Araçlar (BEVs): Yalnızca elektrikle çalışan ve bir veya daha fazla batarya ile güçlendirilen araçlardır. Bu araçlar, sadece elektrik şebekesinden şarj edilir.
Tüm bu kısa bilgilerin ardından elektrikli otomobil nasıl çalışır, sorusunu yanıtlamaya geçebiliriz.
Elektrikli Arabaların Çalışma Prensibi Nedir?
Peki, elektrikli araç nasıl çalışır? İşte, cevap! Yukarıda da kısaca bahsettiğimiz gibi elektrikli araçlar, geleneksel içten yanmalı motorlu araçlara kıyasla farklı bir çalışma prensibine sahiptir. Temel olarak elektrikli araçlar bir veya birden fazla elektrik motoru kullanır ve bu motorlar, bir batarya veya başka bir enerji kaynağından aldıkları elektrik enerjisiyle çalışır. İçten yanmalı motorlara göre daha az hareketli parçaya sahip olduklarından ötürü de genellikle daha sessiz, daha düşük titreşimli ve daha az bakım gerektirirler. Yani elektrikli araçların çalışma prensibi şu şekildedir: Batarya veya enerji kaynağından gelen elektrik enerjisi, aracın elektrik motoruna iletilir. Elektrik motoru, bu enerjiyi mekanik enerjiye dönüştürür ve aracın tekerleklerine güç sağlar. Bu sayede araç hareket eder. Elektrik motorları, genellikle doğru akım (DC) veya üç fazlı alternatif akım (AC) motorları şeklinde olabilir ve her birinin kendine özgü avantajları ve kullanım alanları vardır.
Elektrikli araçların enerji depolama birimi, modern elektornik cihazlarda da gördüğümüz lityum-iyon bataryalardan oluşur. Bu bataryalar, araçtaki elektrik motoruna güç sağlamak için elektriği depolar. Şarj edilebilir bataryalar, elektriği enerji şebekesinden veya diğer yenilenebilir kaynaklardan alarak depolar. Bu bataryalar, aracın menzilini ve performansını doğrudan etkiler. Bu nedenle batarya teknolojisinin sürekli olarak geliştirilmesi ve iyileştirilmesi son derece önemlidir.
Elektrikli Araç ile Hibrit Araç Farkları
Elektrikli araç çalışma prensibini konu edindiğimiz bu yazıya hibrit ve elektrikli araçlar arasındaki en temel farklarla son veriyoruz. Liste hemen aşağıda.
- Elektrikli araçlar, yalnızca elektrik enerjisi kullanarak hareket eden taşıtlardır. Bu araçlar, bir veya birden fazla elektrik motoru tarafından tahrik edilir ve genellikle lityum-iyon bataryalar ile güçlendirilir. Hibrit araçlarsa hem bir içten yanmalı motor hem de bir elektrik motoruna sahip olan taşıtlardır. Bu araçlar, elektrik motoru ve içten yanmalı motoru bir arada kullanarak çalışır.
- Elektrikli araçlar, sadece elektrikle çalışır ve içten yanmalı motor içermez. Bu nedenle sıfır emisyonlu çalışabilirler ve yakıt tüketimi sorunu ortadan kalkar. Hibrit araçlarsa genellikle içten yanmalı motor ve elektrik motoru arasında geçiş yapabilir. Özellikle yavaş hızlarda veya dur-kalk trafikte elektrik motoru kullanılırken yüksek hızlarda içten yanmalı motor devreye girer.
- Elektrikli araçlar, genellikle tamamen elektrikle çalışan ve bir şarj noktasına bağlanarak şarj edilen bataryaları kullanır. Bu nedenle kullanıcılar için şarj altyapısının önemi büyüktür. Hibrit araçlarsa elektrik motorunun yanı sıra bir batarya da içerir ancak bu batarya genellikle küçük ve sadece frenleme sırasında elektrik üreten birimi içerir.
