Baskı Balata Nedir, Ne İşe Yarar, Bittiği Nasıl Anlaşılır?
Direksiyon, diferansiyel, bagaj kapağı, tampon, süspansiyon, baskı balata, fren, aks mili, rot kolu, salıncak, jant, motor, yağ filtresi, kayış... Tüm bu terimler, araçlarla ilgilenenlere tanıdık gelecektir. Her biri kendi içinde aracın önemli bölümlerini oluşturuyor ve her birinin başlı başına görevi var. Direksiyon, aracın gitmesi gereken yönü tekerleklere aktarmaya yararken fren, aracın hız kesmesini ve durmasını sağlıyor. Motor yağında biriken tortuları süzerek işlev görense motor yağ filtresi. Peki, baskı balata nedir, biliyor musunuz? İşte, bu yazımızda baskı balata ne işe yarar, bittiği nasıl anlaşılır, ne zaman değiştirilir ve neden bozulur, sorularının yanıtını veriyoruz. Okumaya devam ederek bu konu hakkında detaylı bilgi edinmeniz mümkün.
İçindekiler
Baskı Balata Nedir? Baskı Balata Ne İşe Yarar? Baskı Balatanın Bittiği Nasıl Anlaşılır? Baskı Balata Ne Zaman Değiştirilir? Baskı Balata Biterse Ne Olur?
Baskı Balata Nedir?
Baskı balata, bir aracın manuel şanzımanında yer alan bir parçadır. Motor ile şanzıman arasındaki güç aktarma sistemine dahil olan ve genellikle konik biçimli bir plaka ve bu plakayı sıkıştıran bir yaydan oluşan baskı balatası, debriyaj pedalına basıldığında devreye girer. Debriyaj pedalı ise balatanın basıncını azaltarak motorun şanzımana güç aktarmasını keser. Debriyaj pedalı serbest bırakıldığında da balata yayı, plakayı tekrar sıkar ve güç aktarımını sağlar. Dolayısıyla baskı balatası sürtünmeli bir parça olarak işlev görür. Peki, baskı balatası ne zaman değiştirilir? Bu sorunun cevabı, baskı balatasının tahribat süreciyle doğrudan orantılıdır. Yani balataların aşınması durumunda bu parçaların performansı düşer ve dişliler arasındaki geçiş sırasında sarsıntılar hissedilebilir. Bu durumda yapılması gereken, baskı balatasının yenisiyle değiştirilmesidir.
Baskı Balata Ne İşe Yarar?
Yukarıda da bahsedildiği üzere baskı balata, vites kutusu ile motor arasında yer alan ve gücü aktaran parçadır. Bu sebeple de debriyaj pedalına basıldığında işlev görmeye başlar. İşlevi ise motorun gücünü şanzıman aracılığıyla tekerleklere aktarmasıdır. Sürücüler, debriyaj pedalını kullanarak motor ile şanzıman arasındaki bağlantıyı geçici olarak keser ve aracın durmasına izin verir. Debriyaj pedalı serbest bırakıldığında ise baskı balatası yeniden devreye girip görevini yerine getirir. Ancak baskı balatasının işlevi sadece bunula sınırlı değildir. Bu parça, aynı zamanda dişli değişiklikleri sırasında da kullanılır. Sürücü, vites koluyla dişli değiştirirken baskı balatası, dişlilerin birbirlerine kenetlenmesini sağlayarak aracın hızlanmasına veya yavaşlamasına yardımcı olur. Peki ama, baskı balata kaçırdığı nasıl anlaşılır? Cevabı için okumaya devam etmeniz yeterli.
Baskı Balatanın Bittiği Nasıl Anlaşılır?
Baskı balatanın, aracın şanzıman sistemiyle alakalı olduğunu artık biliyoruz. Bu parça, debriyaj pedalına basıldığında motorun gücünü tekerleklere aktardığına göre agresif durumlarda aşınması da kaçınılmaz olacaktır. Baskı balata neden bozulur, sorusunun cevabını da veren bu bilgi sayesinde baskı balatanın bittiği kolayca anlaşılabilir. Örneğin debriyaj pedalını gereksiz sıklıkta kullanmak, baskı balatasının ömrünü kısaltan etmenler arasında üst sıralarda. Bu durum, sistemin çabuk aşınmasına veya debriyaj sisteminin arızalanmasına yol açabilir. Bu gibi olumsuz senaryolarda sürücü, gaza bassa da aracın hızlanmadığını fark edebilir. Ayrıca araca hareket verirken aracın titrediği hissediliyorsa araçta baskı balatası kaynaklı bir sorun baş göstermiş olabilir.
Baskı Balata Ne Zaman Değiştirilir?
Yukarıdaki tüm sebepler, aşınan veya eskiyen baskı balatasının, yenisiyle değiştirilmesi gerektiğini gösteren işaretlerdir. Bilindiği üzere baskı balatası bittiğinde volan ile şanzıman arasındaki ilişki sekteye uğrar ve sistem işlevini yerine getiremez duruma gelir. Bu da sürücüye, baskı balatasının değiştirilmesi gerektiğini hatırlatır. Peki, baskı balatası ne zaman değiştirilir? Bu sorunun tek bir doğru cevabı yok. Cevap, aracın kullanım alanına ve sıklığa göre değişmekte. Ancak genel bir cevap vermek gerekirse araçların baskı sisteminin, ortalama 80.000 km'de değiştirilmesi önerilir. Eğer aracı, sıklıkla bozuk yollarda kullanıyorsanız değişim zamanı 30.000 km olabilirken daha düz yollarda kullanılan araçların baskı sisteminin 120.000 km gördüğü görülebilir.
Baskı Balata Biterse Ne Olur?
Yazımızın sonunu baskı balata biterse ne olur, sorusunun yanıtına ayırdık. Baskı sisteminin bitmesi aslında çok kolay bir süreç değil. Zira balata, oldukça yüksek ısılara dayanabilen bir parça olarak imal edilmektedir. Her ne kadar bir son kullanma tarihi olsa da yukarıda da belirttiğimiz gibi, aracın ne tür yollarda ve nasıl kullanıldığına bağlı olarak aşınma gerçekleşir. Baskı balata bittiğinde ise motor güç üretmekte zorlanır ve dolayısıyla araç hareket edemez ya da hızlanamaz.
Ayrıca egzoz emisyon ölçümü ve muayenesi ile ilgili aklınıza takılanlar için Egzoz muayenesi nasıl yapılır? başlıklı yazımıza da mutlaka göz atın! Zira bu yazıda egzoz muayenesi nasıl yapılır, neden önemlidir, öncesinde nelere dikkat etmek gerekir, kaç yılda bir yapılmalıdır ve çok daha fazla sorunun yanıtını bulmak mümkün.
