İster ikinci el olsun ister sıfır, araç satın almak istediğinizde vergi ödemek durumundasınız. Her ürün ve hizmette olduğu gibi araç fiyatlarında da yer alan vergiler, tüketicilerin ödemekle yükümlü olduğu en büyük masraf kalemlerinden biri. Peki, araç vergileri nelerdir? nasıl hesaplanır ve ne zaman ödenir? İşte, tüm bu soruların cevabına yazımızın ilerleyen bölümlerinden ulaşmanız mümkün. Hazırsanız araç vergileri ne kadar, başlıklı yazımıza, araba alırken ödemek zorunda olduğunuz araç vergilerini tanıyarak başlayalım!
Araç Vergileri Nelerdir?
Araç vergilerinin tamamını aşağıdaki listeden görebilirsiniz.
- Katma Değer Vergisi (KDV): Bir malın veya hizmetin ticari olarak satılması veya sunulması durumunda vergi yükümlülüğünü oluşturan genel tüketim vergisidir. Türkiye'de KDV oranları genellikle %1, %8, %18 ve %25 gibi farklı seviyelerde uygulanır ve çoğu tüketim malı veya hizmet için geçerlidir.
- Özel Tüketim Vergisi (ÖTV): Belirli lüks tüketim malları veya hizmetleri için ödenen bir vergidir. Örneğin alkollü içecekler, tütün ürünleri, otomobiller ve bazı tüketim malları ÖTV'ye tabidir. ÖTV oranları genellikle ürünün türüne ve özelliklerine göre değişiklik gösterir. Araçlardaki ÖTV oranı, araç fiyatlarını %45 ila %250 oranında artırabilir. Bu da araç satın alacakların düşünmesi gereken ciddi bir gider kalemidir.
- Motorlu Taşıtlar Vergisi (MTV): Araç sahiplerinin, motorlu taşıtlarının kayıtlı olduğu yıl boyunca ödemeleri gereken bir vergidir. Türkiye'de her yıl araç sahipleri tarafından ödenen bu vergi, aracın motor hacmi, yaşına ve türüne göre farklılık gösterir. Bu vergi, araçların trafiğe çıkmasını düzenlemek ve kamu gelirlerine katkıda bulunmak için gereklidir.
Motorlu Taşıtlar Vergisi
Binek ve ticari araçların vergileri ne kadar, konusunu ele aldığımız bu yazıda sırada MTV hakkındaki soruları cevaplamak var. MTV muafiyetli araçlardan MTV hesaplama yöntemlerine kadar pek çok husustaki bilgileri burada bulabilirsiniz.
MTV Nasıl Hesaplanır?
elektrikli araç vergileri, hibrit araç vergileri
Araç vergileri hesaplama konusu içinde ele alınan MTV nasıl hesaplanır, sorusunun cevabı; aracın silindir hacmi, yaşı ve matrahı ile doğrudan ilintilidir. Eğer aracınız MTV'den muaf değilse her sene bu vergiyi ödemekle yükümlüsünüz. Gelelim MTV hesaplama yöntemine!
Aracınız için ödeyeceğiniz MTV oranı, 197 sayılı MTV Kanununun 10. maddesinde belirtilmiş olan tarifelere göre belirlenir. Otomobil, motosiklet, tır, kamyon, otobüs, minibüs, arazi aracı gibi farklı türdeki araçlar için farklı hesaplanan bu vergi oranındaki en temel unsur, aracın motor silindir hacmi ve yaşı olarak öne çıkmakta.
2024 MTV oranları hakkında detaylı bilgiler arıyorsanız 2024'te Hangi Araç Ne Kadar MTV Ödeyecek? başlıklı yazımızdaki listelere göz atabilirsiniz.
MTV Muafiyetli Araçlar
- Geriye dönük borcu bulunmayan hurda araçlar
- %90 ve üzerinde engelli raporlu araçlar
- Türkiye'de temsilcilikleri bulunan yabancı devlet memurlarına ait araçlar (Karşılıklı temsilcilik şartı ile)
- Çekme belgeli araçlar
- Sosyal güvenlik kurumları, il özel idareleri, Türk Kızılay’ı, köy tüzel kişilikleri ve belediyeler adına tescili bulunan araçlar
- TMSF'ye intikal etmiş ve süreci devam eden bankalara ait araçlar
Araçlar için Özel Tüketim Vergisi
Akaryakıt, tütün ürünleri, alkol ve dayanıklı tüketim malları gibi ürünlere ek olarak araçlar da ÖTV'ye tabidir. Sadece sıfır araç alırken bir defa ödenen bu vergi, ülkemizde oldukça yüksek oranlarda çalıştığı için aracın çıplak fiyatının üzerine eklendiği için ücreti bir hayli artırmakta. Peki, ÖTV nasıl hesaplanır? İşte, cevap!
ÖTV tutarı aracın silindir hacmi, matrahı ve yakıt tipi baz alınarak hesaplanır. Resmi Gazete'de duyurulan ÖTV oranlarındaki değişiklikler, ilgililer tarafından detaylıca incelenmeli ve araç alımlarına bu doğrultuda karar verilmelidir. Aşağıda 2024 araç ÖTV tutarlarını görebilirsiniz.
| Motor Silindir Hacmi (cm³) | Matrah (TL) | ÖTV Oranı (%) |
|---|---|---|
| 1600 ve daha az | 184 bin | 45 |
| 1600 ve daha az | 184 bin - 220 bin | 50 |
| 1600 ve daha az | 220 bin - 250 bin | 60 |
| 1600 ve daha az | 250 bin - 280 | 70 |
| 1600 ve daha az | 280 bin ve üzeri | 80 |
| 1600-2000 | 170 bin ve daha az | 130 |
| 1600-2000 | 170 bin ve üzeri | 150 |
| 2000 ve üzeri | Sınırsız | 220 |
Elektrikli Araç ÖTV Oranları
Aşağıdaki listede 2024 için elektrikli araç ÖTV oranlarını görebilirsiniz.
| Motor Gücü (kW) | Matrah (TL) | ÖTV Oranı (%) |
|---|---|---|
| 160 ve daha az | 1 milyon 450 bin ve daha az | 10 |
| 160 ve daha az | 1 milyon 450 bin ve üzeri | 40 |
| 160 ve üzeri | 1 milyon 350 bin ve daha az | 50 |
| 160 ve üzeri | 1 milyon 350 bin ve üzeri | 60 |
Hibrit Araç ÖTV Oranları
İşte, 2024 yılı için hibrit araç ÖTV oranları!
| Motor Silindir Hacmi (cm³) | ÖTV Matrahı (TL) | ÖTV Oranı (%) |
|---|---|---|
| 1800 ve daha az | 228 bin ve daha az | 45 |
| 1800 ve daha az | 228 bin - 350 bin | 50 |
| 1800 ve daha az | 350 bin ve üzeri | 80 |
| 2000-2500 | 170 bin ve daha az | 130 |
| 2500 ve daha az | Sınırsız | 150 |
| Diğerleri | 220 |
Araçlar için Katma Değer Vergisi
Araç alımlarında ödenmesi gereken bir diğer vergi türü de Katma Değer Vergisi. Hem sıfır hem de ikinci el araçlardan alınan KDV, araçların ÖTV'li fiyatları üzerine eklenir. Örneğin ÖTV matrahı 100 bin TL ve ÖTV oranı %50 olan bir sıfır binek araç için KDV oranı hesaplaması şu şekilde yapılır:
- Aracın ÖTV dahil fiyatı (150 bin) x 1.18 (%18 KDV) = 177 bin TL
Araç Vergileri Ne Zaman Ödenir?
Peki, araç vergileri ne zaman ödenir? Hangi araç vergisinin ne zaman ödendiğini görmek için aşağıdaki listeden yararlanabilirsiniz.
- MTV Ne Zaman Ödenir?: Motorlu Taşıtlar Vergisi her yıl ocak ve temmuz aylarında olmak üzere iki taksitte ödenir. İlk taksit için son ödeme günü 31 Ocak olurken ikinci ödeme içinse son tarih 31 Temmuz olarak belirlenmiştir.
- Araçlarda ÖTV Ne Zaman Ödenir?: Araçlardaki ÖTV, araç fiyatı içindedir. Dolayısıyla araç için ÖTV'nin herhangi bir ödeme tarihi yoktur. Ancak sadece sıfır araç alımında ÖTV ödenmesi gerektiğini belirtelim. İkinci el araçlarda ÖTV bulunmaz.
- Araçlarda KDV Ne Zaman Ödenir?: Tıpkı ÖTV gibi araçlardaki KDV de fiyata dahildir. KDV ödemek için herhangi başka bir tarih yoktur.
